Η εμφάνιση του πρώτου δοντιού, μεταξύ έκτου και όγδοου μήνα ζωής, αποτελεί ένα γεγονός που ενθουσιάζει τους γονείς: λίγες στιγμές σαν κι αυτήν μπορούν να δώσουν μια απτή αίσθηση ότι το μωρό μεγαλώνει. Και πράγματι από εκείνη τη στιγμή αρχίζει για το μωρό μια νεα σπουδαία φάση της ζωής του. Σπουδαία επίσης επειδή αφορά ένα σωστό σχηματισμό της οδοντοφυΐας του που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αισθητική του προσώπου και την πέψη. Θα δούμε στη συνέχεια ποιοι και πόσοι είναι οι κίνδυνοι που μπορεί να απειλήσουν το σωστό σχηματισμό της οδοντοφυΐας, κίνδυνοι που μπορούν να παρουσιαστούν πριν από την εμφάνιση του πρώτου δοντιού: την εποχή που το μωρό βρίσκεται ακόμα στην κοιλιά της μητέρας του, επειδή αυτή είναι ακριβώς η περίοδος που αρχίζουν να σχηματίζονται τα δόντια.
Διαφορετικός ο χρόνος εμφάνισης των πρώτων δοντιών
Πολλοί γονείς ανησυχούν όταν αργούν να εμφανιστούν τα πρώτα δόντια στα μωρά τους αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει ένας κανόνας για όλα τα μωρά. Αντίθετα ο χρόνος εμφάνισής τους είναι πολύ διαφορετικός (στους 4, 6 ή 12 μήνες).
Η πρόωρη καθυστερημένη εμφάνιση των πρώτων δοντιών οφείλεται σε διαφορετικούς παράγοντες που επιδρούν ο ενας στον άλλον. Σε κληρονομικούς παράγοντες προπάντων (όταν σχεδόν στην ίδια οικογένεια είχαν πρόωρη ή καθυστερημένη εμφάνιση δοντιών) ή σε αιτίες που σχετίζονται με το κλίμα, το διαιτολόγιο, τη σωματική κατασκευή. Με άλλα λόγια, όπως συμβαίνει και με την υπόλοιπη ανάπτυξη του ανθρώπινου οργανισμού, η ανάπτυξη των δοντιών μπορεί να έχει διάφορους ρυθμούς από παιδί σε παιδί. Γενικά δεν πρέπει να ανησυχούμε: αργά ή γρήγορα τα είκοσι δόντια, οι νεογιλοί, θα εμφανιστούν και θα πάρουν τη σωστή τους θέση στη στοματική κοιλότητα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι καλό είναι να συμβουλευόμαστε το γιατρό αν στους έντεκα-δώδεκα μήνες, δεν έχει εμφανιστεί ακόμα κανένα δοντάκι ή αν στα τρία χρόνια η προσωρινή οδοντοφυΐα δεν είναι ακόμα πλήρης. Η ανωμαλία αυτή μπορεί να οφείλεται σε κάποιο γενικό πρόβλημα στην ανάπτυξη του μωρού, σε αλλοιώσεις στην κατασκευή του κρανίου, στο ραχιτισμό ή σε προβλήματα διατροφής που οφείλονται σε έλλειψη κάποιας βιταμίνης.
Εν αρχή ο θηλασμός…
Για να έχει το μωρό σας υγιή δόντια, θα πρέπει να εφαρμόζετε μια σειρά από προληπτικά μέτρα που θα έχουν στόχο θα έχουν να εμποδίσουν την εμφάνιση μολύνσεων και τις ανωμαλίες και ασθένειες.
Καλό είναι να ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι όσον αφορά την οδοντοφυΐα, ο θηλασμός είναι προτιμότερος από το μπιμπερό, όχι μόνο επειδή το μητρικό γάλα περιέχει όλες τις απαραίτητες ουσίες για την τέλεια ανάπτυξη του μωρού και των δοντιών αλλά και γιατί η ανάπτυξη της γλώσσας, των γνάθων και των μυών του προσώπου ευνοείται και ενισχύεται από τον θηλασμό. Αν η μητέρα κατά την περίοδο του θηλασμού δε μπορεί να θηλάσει το μωρό της, θα πρέπει να χρησιμοποιεί μπιμπερό με ανατομική θηλή, η οποία να εγγυάται τη σωστή θέση της γλώσσας κατά το τάισμα. Από τον πέμπτο-έκτο μήνα, ήδη αλλά προπάντων από την αρχή της εμφάνισης των νεογιλών δοντιών, είναι σημαντικό να παίρνει το μωρό στερεές τροφές, μια και οι μηχανικοί ερεθισμοί που μεταδίδονται από τη μάσηση επηρεάζουν θετικά την ανάπτυξη του σκελετού και των μυών της οδοντοφυΐας.
Απλές οδηγίες για ένα υγιές χαμόγελο
Μια σωστή πρόληψη αφορά επίσης την υγιεινή του στόματος και έναν περιοδικό έλεγχο από τον ειδικό.
- Η υγιεινή του στόματος: Μόλις βγαίνουν τα πρώτα δοντάκια θα πρέπει να καθαρίζονται ύστερα από κάθε γεύμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια γάζα η ένα μπαστουνάκι με βαμβάκι ή ακόμα μια μαλακή βούρτσα και με αυτή να πλύνετε απαλά τα ούλα και όλη την επιφάνεια των δοντιών. Σκοπός είναι να βγάλετε όλα τα υπολείμματα της τροφής και να συνηθίσετε το μωρό στη χρήση της βούρτσας.
- Οι έλεγχοι: Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα πρώτα δόντια, αφού θα αντικατασταθούν από τα μόνιμα, δε χρειάζονται ιδιαίτερες φροντίδες και δε χρειάζεται να γίνεται έλεγχός τους. Αυτό είναι λάθος, επειδή τα πρώτα δόντια, που εκτελούν σπουδαιότατη λειτουργία, επιτρέπουν τη διατήρηση του χώρου για τα μόνιμα, τα οποία θα αρχίσουν να εμφανίζονται γύρω στα έξι χρόνια και που η σωστή τους θέση θα επηρεάσει τα γναθικά οστά και την όλη αισθητική του προσώπου. Εξάλλου και τα πρώτα δόντια μπορούν να προσβληθούν από τερηδόνα και ένα μωρό με χαλασμένα δόντια δε μασάει καλά και έχει προβλήματα με την πέψη του. Αν η τερηδόνα δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορούν να δημιουργηθούν φλεγμονές στον πολφό του δοντιού που προκαλούν δυνατό πόνο και θα επηρεάσουν αργότερα τα μόνιμα δόντια. Οι φλεγμονές αυτές μπορούν ακόμα να δημιουργήσουν αργότερα προβλήματα και σε άλλα όργανα (μάτια, καρδιά, νεφρά κλπ).
Μικρή αλλά απαραίτητη συμβουλή
Είναι σημαντικό να μάθει το παιδί από πολύ μικρό να χρησιμοποιεί την οδοντόβουρτσα και να πλένει τα δόντια του ως τον πλήρη σχηματισμό των μόνιμων δοντιών που γίνεται γύρω στα 13 του χρόνια.
Από το βιβλίο: Επάγγελμα μητέρα, Ανάπτυξη Διαπαιδαγώγηση από τη Γέννηση έως την Εφηβεία, Εκδόσεις ΚΕΝΤΙΚΕΛΕΝΗ