Η κατάκτηση στην κίνηση δε γίνεται με τον ίδιο τρόπο και στους ίδιους χρόνους σε όλα τα παιδιά, γεγονός που πρέπει να το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους οι γονείς κάθε φορά που ανησυχούν ότι το παιδί τους δε στέκεται ακόμα ή δεν περπατάει, σε σχέση με κάποιο άλλο παιδί. Μερικά παιδιά κατακτούν την κίνηση πολύ γρήγορα ενώ άλλα καθυστερούν περισσότερο.
Μαθαίνοντας να στέκεται
Το να σταθεί μόνο του και χωρίς βοήθεια αποτελεί σημαντικό ορόσημο για το αναπτυσσόμενο μωρό. Η ηλικία στην οποία θα συμβεί διαφέρει από παιδί σε παιδί, αλλά είναι πιθανότερο να συμβεί όταν το βρέφος θα είναι περίπου οχτώ μηνών. Μόλις ένα τέταρτο των μωρών τα καταφέρνει λίγο νωρίτερα ενώ κάποια καθυστερούν, με το 5% των μωρών να μη στέκονται μόνα τους παρά μετά τα πρώτα τους γενέθλια.
Ο θρίαμβος του να σταθεί μόνο του δεν έρχεται ξαφνικά αλλά περνάει από τρία στάδια. Αρχικά το μωρό στέκεται ενώ το κρατάει ο γονιός. Σε αυτή τη στάση μπορεί να δοκιμάσει τη δύναμη των ποδιών του και να νοιώσει πως είναι η ίσια θέση. Αν ο γονιός χαλαρώσει ελαφρά το κράτημά του, νοιώθει πως τα πόδια του μωρού υποχωρούν και καταλαβαίνει ότι δεν είναι ακόμα έτοιμο. Έχοντας πάρει μια γεύση της καινούργιας αίσθησης της κάθετης στάσης, το μωρό μπουσουλάει τώρα προς ένα έπιπλο, μια καρέκλα ή ένα τραπέζι, και αρχίζει να τραβάει το σώμα του προς τα πάνω.
Με αυτή την κίνηση, το παιδί μπορεί να ξεπερνάει μη επίπεδες επιφάνειες και να σκαρφαλώνει σε σκάλες ή να σηκώνεται στα πόδια του, πράγμα που σημαίνει ότι σύντομα θα περιφέρεται κανονικά και παντού.
Μόλις σταθεί, σταματάει για να παρατηρήσει τον κόσμο από τη νέα του υπερυψωμένη θέση και μετά αμέσως πέφτει προς τα πίσω και κάθεται απότομα. Απτόητο, συνεχίζει να επαναλαμβάνει αυτή τη δραστηριότητα, ώσπου, μια λαμπρή ημέρα καταφέρνει να σταθεί μόνο του, χωρίς να πέσει κάτω- το τελικό στάδιο σε αυτό το γεμάτο προκλήσεις ταξίδι.
Μαθαίνοντας να περπατάει
Συνηθίζουμε να το θεωρούμε δεδομένο κι ας αποτελεί μία από τις αποκλειστικές μας ιδιότητες ως ανθρώπων. Η πρώτη φορά που τα μωρά δοκιμάζουν αυτή τη μορφή κίνησης είναι ενα σημαντικό γεγονός στη ζωή τους, η στιγμή που αφήνουν πίσω τον κόσμο στα «τέσσερα» και επιτέλους μπαίνουν στη, για ανεξήγητους λόγους κατακόρυφη, μοναδική ανθρώπινη κοινωνία.
Για αυτό ακριβώς, το να μάθει να περπατάει αποτελεί ενα αξιοσημείωτο ορόσημο στη ζωή ενός παιδιού και ένα μεγάλο βήμα προς την ανεξαρτησία. Τα περισσότερα μωρά μαθαίνουν να περπατάνε χωρις βοήθεια μεταξύ των 12 και 15 μηνών, με τα κορίτσια να προηγούνται ελαφρώς από τα αγόρια. Τα πρώτα βήματα είναι η αποκορύφωση της προσπάθειας μηνών (και αρκετών θριάμβων και λαθών) καθώς ένα μωρό αναπτύσσει τη δύναμη, την ισορροπία και τον συντονισμό, ξεκινώντας με τον έλεγχο του κεφαλιού και συνεχίζοντας σταδιακά από τον κορμό προς τα πόδια.
Μην ξεχνάμε ότι η ικανότητα της βάδισης διασώθηκε και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Ακόμα και σε φυλές και κοινωνίες όπου τα βρέφη δένονταν σε ξύλα και τα μετέφεραν για μεγάλα χρονικά διαστήματα οι ενήλικες, μπορεί τα μωρά να έφταναν αργότερα από τα περισσότερα παιδιά τα αναπτυξιακά ορόσημα, πάντα όμως κατάφερναν τελικά να βαδίσουν. Είναι φανερό, πως η διαδικασία ωρίμανσης σε κάθε παιδί έχει προγραμματιστεί προτού καν γεννηθεί.
Πώς να το βοηθήσετε να σταθεί όρθιο
- Όταν αρχίζει να δοκιμάζει να σταθεί όρθιο, το καλύτερο στήριγμα είναι το σώμα του μεγάλου που του εμπνέει σιγουριά και του επιτρέπει να κινείται όπου θέλει.
- Στήριγμα αποτελούν και τα έπιπλα του σπιτιού, ωστόσο χρειάζεται προσοχή για να μην αναποδογυρίσουν και εκτεθεί το παιδί σε κίνδυνο.
- Οι καρέκλες και τα σκαμνάκια αποτελούν την καλύτερη αφορμή για τα πρώτα του βήματα.
Τι πρέπει να θυμάστε
- Όταν το μωρό σηκώνει το κεφάλι και το στέρνο του από μπρούμυτα πρόκειται για κίνηση προπαρασκευαστική.
- Η ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων είναι αποτέλεσμα μιας σειράς νευρικών τελειοποιήσεων που προχωρούν με την ηλικία και με διαφορετική κατεύθυνση: από το κεφάλι προς τα πόδια και από το κέντρο προς την περιφέρεια.
- Η συμβολή των γονέων στην εκμάθηση των κινήσεων είναι βασική, γιατί αυτή εξελίσσεται αρμονικά. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει να πιέζετε το μικρό, βάζοντάς το να στέκεται για πολύ ώρα στα πόδια του. Αντίθετα, πρέπει να του δίνετε τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα σε μεγάλες επιφάνειες.
- Η κατάκτηση της κίνησης έχει θετικό ψυχολογικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του παιδιού, γιατί νιώθει ότι αποκτά μεγαλύτερη αυτοδυναμία.